برترینها: مرگ مشکوک صدها قطعه پرنده مهاجر زمستانگذران در محدوده تالاب بیناللملی میانکاله در شرق مازندران سبب نگرانی مردم بومی و دوستداران محیط زیست شده است.
احتمال عمدی بودن مرگ هزاران پرنده مهاجر
علت تلف شدن صدها قطعه پرنده مهاجر که در تالاب بینالمللی میانکاله زمستان را میگذرانند، همچنان نامعلوم است. در تازهترین اظهارنظرها در این مورد، معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی ایران از احتمال تلف شدن پرندگان بر اثر سم بوتولیسم خبر داده است. صفرعلی ماکنعلی که در نشستی خبری در این مورد سخن گفته است، منشا تولید این سم را “احتمالا ریشه گیاهان پوسیده” دانسته است.
معاون سازمان دامپزشکی با اشاره به حضور تیمهای دامپزشکی در منطقه که “در حال بازدید میدانی و نمونهبرداری” هستند، شمار پرندگان تلف شده را طبق گزارشها حدود دو هزار قطعه دانسته است. این مسئول بهداشتی اما با اشاره به “تجارب گذشته” و “رفتار پرندگان” پیشبینی افزایش تلفات تا پنج هزار قطعه را کرده است.
او با رد احتمال ابتلای پرندگان به بیماری نیوکاسل و آنفلوانزا، از اعلام نتیجه نهایی آزمایشها در مورد علت مرگ، ظرف یک هفته آینده خبر داده است.
واکنش محیط زیست به مرگ دو هزار پرنده مهاجر
در همین رابطه مدیرکل دفتر مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست گفت: تاکنون بین ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ قطعه پرنده که شامل گونههای مختلفی از جمله فلامینگو، اردک و چنگر بودهاند در میانکاله تلف شدهاند.
شهاب الدین منتظمی درباره علت تلف شدن پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله اظهار کرد: بر اساس آخرین آزمایشاتی که سازمان دامپزشکی انجام داده است بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان و نیوکاسل منتفی است و در نمونههای تلفات دو روز گذشته این موضوع رد شده است. امروز کانون تلفات دیگری در میانکاله مشاهده شده که باید آزمایشات لازم روی نمونههای آن منطقه نیز صورت گیرد.
وی با اشاره به اینکه همکاران ما در دامپزشکی و اداره محیط زیست استان مشغول انجام آزمایشات بیشتر روی نمونههای تلف شده هستند، تصریح کرد: امروز یک گروه پرندهشناسی از سازمان محیط زیست به منطقه رفتهاند و ما منتظر هستیم که نتیجه آزمایشات به ما اعلام شود.
مدیرکل دفتر مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست ادامه داد: آزمایشهای اورژانسی که شامل آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان و نیوکاسل بود در مرحله اول انجام شد و در مورد بیماریهای دیگر نیز باید آزمایشات بیشتری صورت گیرد.
به گفته منتظمی تاکنون بین ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ قطعه پرنده که شامل گونههای مختلفی از جمله فلامینگو، اردک و چنگر بودهاند، تلف شدهاند همچنین لاشه این پرندگان بهصورت بهداشتی جمعآوری و دفن شده است.
منابع محلی گفتهاند که لاشه مرده پرندگان از دیروز در محدوده آبی و خشکی تالاب میانکاله مشاهده شده و هم اکنون گروههای دامپزشکی و محیطزیست استان سرگرم جمع آوری لاشه ها هستند.
تالاب بین المللی میانگاله با احتساب پناهگاه حیات وحش حدود ۶۸ هزار هکتار مساحت دارد که افزون بر ۴۰ هزار هکتار از این مساحت را تالاب بین المللی تشکیل می دهد. این منطقه که از شهرستان بهشهر در شرق مازندران تا اینجه برون در غرب استان گلستان امتداد می یابد و سالانه پذیرای حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار بال پرنده از ۱۳۰ تا ۱۵۰ گونه مختلف است در فصل های مختلف بویژه زمستان است.
اردک سرسبز و سرحنایی ، اردک تاجدار ، مرگوسها ، غاز خاکستری و پیشانی سفید و قوها و پلیکانها مهم ترین گونه از پرندگان مهاجر در این تالاب بین المللی محسوب می شوند . همچنین اردک تاجدار، باکلان کوچک، اردک سرسفید، مرگوس بزرگ، سنقر تالابی، زنبور خوار، سنقر خاکستری، دلیجه، سنگ چشم، طاووسک، غاز پازرد، عروس غاز، گیلانشاه، قار، پرلا، کاکایی، پرستوی دریایی، بحری، پیغوی کوچک و چرخریسک دمدراز نیز پرندگان بومی این منطقه هستند که در صورت شیوع بیماری که یکی از گمانه زنی های محلی است ، در معرض خطر قرار گرفته اند.
جمع آوری لاشه برای بررسی علت مرگ
مدیرکل محیط زیست مازندران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با تایید مرگ مشکوک تعدادی از پرندگان مهاجر زمستان گذران در میانکاله ، گفت : از روز گذشته لاشه تعدادی زیادی از پرندگان مهاجر در تالاب بین المللی میانکاله از سوی نیروهای حفاظت محیطزیست مستقر در منطقه مشاهده شد.
حسینعلی ابراهیمی کارنامی افزود : به محض مشاهده لاشه این پرندگان، برای شناسایی علت مرگ و امحاء لاشه ، گروهی از نیروهای دامپزشکی و یگان حفاظت محیط زیست به منطقه اعزام شدند که همزمان کار نمونه برداری از لاشه پرندگان و امحاء آنها برای جلوگیری از سرایت به سایر پرندگان در دست اجرا قرار گرفت.
وی گفت: در شرایط فعلی تا قبل از مشخص شدن نتیجه نمونه گیری نمی توان هیچ اظهارنظری در مورد علت مرگ این پرندگان داشت و نمونه برداری و بیان علت مرگ نیز در حیطه وظیفه دامپزشکی استان قرار دارد.
مسمومیت، علت قطعی مرگ پرندگان مهاجر در میانکاله اعلام شد
دامپزشک معتمد محیطزیست مازندران علت تلفات مشکوک چند هزار بال پرنده مهاجر زمستانگذران را در تالاب بینالمللی میانکاله را مسمومیت غذایی اعلام کرد.
دکتر بهرنگ اکرامی گفت: مشناء این مسمومیت غذایی نوعی باکتری است که در پرندگان بویژه از گونه های چنگر و فلامینگو که از جلبک ها و پلانگتون ها تغذیه می کنند ، ایجاد می شود.
وی اضافه کرد: در حال حاضر بیشترین تلفات پرندگان وحشی در تالاب بین المللی میانکاله مربوط به چنگر معمولی و فلامینگوهاست که منبع اصلی تغذیه آنها به عنوان پرندگان کنار آبزی از جلبک ها و پلانگتون است و این بیماری باکتریایی در آزمایشگاه داخل استان برای مرگ پرندگان مهاجر زمستان گذران تا حدودی به قطعیت رسیده است.
اکرامی گفت: بررسی بعدی ما یافتن منشاء این آلودگی و ایجاد بیماری است که باعث آلودگی آب تالاب میانکاله و تلف شدن چند هزار بال پرندگان مهاجر زمستان گذران شده است.
وی افزود: یکی از احتمالاتی که مطرح است این است که از چندین روز پیش آب تالاب و غذای پرندگان بر اثر ورود فاضلاب خانگی و یا حتی صنعتی آلوده شده و آلودگی بر جلبک ها و پلانگتون ها هم اثر گذاشته باشد و در نتیجه آن پرندگانی که از قسمت آلوده تغذیه کردند دچار مسمومیت شده باشند.
این دامپزشک توضیح داد : احتمالا مرگ پرندگان حدود ۱۰ روز پس از آلودگی منبع غذایی و مصرف آن شروع شده و همچنان ادامه دارد.
وی در مورد سابقه بروز این بیماری در پرندگان وحشی در تالاب بین المللی میانکاله اظهار داشت : اگر چه طبق اظهارنظرها مشابه وضعیت مشابهی ۱۲ سال پیش نیز در میانکاله رخ داد و تلفات چندین هزار بالی پرندگان را موجب شد، ولی متاسفانه سابقه بررسی علمی در این زمینه وجود ندارد.
اکرامی افزود : در این حادثه تلخ زیست محیطی ما به دنبال بررسی دقیق میدانی و آزمایشگاهی هستیم تا بتوانیم پیش زمینه علمی آن را برای آینده نگهداری کنیم.
غیرواگیر ولی خطرناک
دامپزشک معتمد محیطزیست مازندران همچنین گفت که اکنون با رد قطعی ارتباط تلفات پرندگان با بیماری میکروبی آنفلوانزا حاد پرندگان و نیوکاسل و باکتریایی بودن ریشه این مرگ و میر ، احتمال سرایت بیماری به سایر پرندگان تا حد زیادی از بین رفت، ولی همین باکتری ها می توانند عامل بیش از ۱۰۰ بیماری دیگری شوند.
دکتر اکرامی در مورد ابتلاء پرندگان به بیماری بوتولیسم به عنوان یکی از مسمومیت های غذایی که بیشتر منشاء آن از کنسروهای خانگی و به خصوص ماهی است ، گفت : بررسی ما احتمال بروز این بیماری را تاکنون رد کرده است.
وی توضیح داد: منشاء این بیماری باکتری بی هوازی است که باعث تولید سم در روده می شود و به نوعی منشاء روده ای دارد و چنانچه بحث این بیماری مطرح باشد، باید به جز فلامینگو و چنگر جلبک خوار ، دیگر گونه ها نیز به این بیماری آلوده می شدند و تلفات زیادی داشتند که تلفات سایر گونه ها انگشت شمار بود.