روزنامه «فرهیختگان» به مناسبت سالگرد برگزاری جشن های ۲۵۰۰ ساله با حسین دهباشی گفتگو کرده است.
زمینههای سیاسی و اجتماعی که باعث شد شاه تصمیم به برگزاری جشنهای ۲۵۰۰ ساله بگیرد، چه بوده است؟
کیش و شخصیت شاه و احساس حقارت روانی در او شاید مهمترین علل روانی برگزاری این جشنها بوده است. به هرحال نکته این است که شاه میخواهد در داخل کشور از خود یک شخصیت مقتدر نشان دهد و اینگونه القا کند که مهمترین کشورهای خارجی هم آن را به رسمیت میشناسند و اینبار دیگر اینگونه نیست که سران کشورهای خارجی به ایران بیایند ولی او را به حضور نپذیرند و به این ترتیب شاه در خارج نیز برای خود یک نوع هویت ایجاد کرده است.
هزینههای سنگین برگزاری این جشن بازتابهای خارجی گستردهای داشته و حتی میتوان گفت بازتابهای خارجی گستردهتر از بازتابهای داخلی بوده است. در آن برهه عموم تحلیلها در رابطه با هزینهها چه بود؟
در نظر داشته باشید که از جهت دیگر نیز این جشنها، جشن موفقی بوده است، از این حیث که توانستند این میزان از مسئولان کشورهای دیگر را دعوت کنند و آنها نیز بپذیرند و وارد ایران شوند و اگر سایر عناصر در برگزاری این جشنها درست چیده میشد، میتوانست یک نقطه عطف در هویتسازی و شخصیتسازی برای ایران باشد.
در واقع شما اعتقاد ندارید که این ماجرا شروعی برای سقوط حکومت پهلوی بود؟
اصلا چنین اعتقادی ندارم. این نگاه که مردم به این نتیجه رسیدند حکومت شاه جواب نمیدهد و نباید وجود داشته باشد، چهار یا پنج سال بعد از برگزاری جشنها شکل گرفت.