تجارت نیوز: طی روزهای اخیر، شبکه «سیانان» در آمریکا به نقل از سه منبع آگاه گزارش داد که چین در حال کمک به عربستان سعودی برای ساخت موشکهای بالستیک است. چین تاکنون در این مورد موضعی نگرفته، اما اگر این خبر صحت داشته باشد، آن هم در گرماگرم مذاکرات هستهای ایران و قدرتهای جهانی، باید ماجرا را جدی گرفت.
اساسا، «انتقال فناوری» به کشورهای دیگر، امری است که به ندرت در اقتصاد مدرن رخ میدهد و اگر فایدهای برای کشور صاحب فناوری نداشته باشد، دلیلی ندارد فناوری به کشور مقصد انتقال پیدا کند.
نخستین احتمال، این است که چینیها میخواهند با خروج آمریکا از منطقه (که نمونه بارز آن در خروج از افغانستان تجربه شد) جای خالی این کشور را در غرب آسیا پر کنند.
شواهدی هم هست که نشان میدهد کاهش تنش میان ایران و عربستان در دو سال اخیر، با چراغ سبز چینیها و ذیل «توافقنامه ۲۵ ساله ایران و چین» انجام شده است.
دنباله منطقیِ استدلال بالا این است که چینیها میخواهند تجربه آمریکا در توازنبخشی به قدرت در منطقه غرب آسیا را تکرار کنند.
اصطلاح «برادر بزرگ» (Big Brother)، که معمولا به یک قدرت مافوق و تمامیتخواه اطلاق میشود که سعی میکند بر زیردستانش نظارت کند، تمثیل خوبی برای موقعیتی است که چینیها به دنبال دستیابی به آن در غرب آسیا (یا همان خاورمیانه) هستند.
یک احتمال دیگر هم وجود دارد و آن هم اینکه چینیها به شکلی غیرمستقیم، به دنبال سنگاندازی در مصالحه میان ایران و آمریکا هستند. شاید عجیب به نظر برسد، اما چین و روسیه (و در رده بعدی، کشورهایی مانند ترکیه) به هیچوجه نمیخواهند ایران و آمریکا به هم نزدیک شوند.