روزنامه اعتماد با غلامحسین کرباسچی درباره نامه تعدادی از فعالان سیاسی به مسوولان عالیرتبه نظام که خواستار بازنگری در تصمیمات اساسی و مذاکره مستقیم با امریکا شده اند، گفتگو کرده است.
از امضاکنندگان این نامه میتوان به غلامحسین کرباسچی، احمد منتظری، ابوالفضل بازرگان، جلال جلالیزاده، جمیله کدیور، صدیقه وسمقی، حسن فرشتیان، رضا علیجانی، حسین کروبی، عیسی سحرخیز، حسن امینی، محمدصادق جوادیحصار، علی کشتگر، ویدا فرهودی، حمید آصفی و بهروز خلیق اشاره کرد.
کرباسچی از امضاکنندگان این نامه معتقد است در صورتی که امریکا ضمانت دهد دیگر بدعهدی نکند ایران میتواند با ترامپ پای میز مذاکره بنشیند. در این نامه تاکید شده که این مذاکرات «میتواند با قدرت و از موضع حفظ منافع ملی دنبال شود» و «در صورت هرگونه زیادهخواهی یا عدم ارایه تضمین برای پابرجا ماندن تعهدات، راه بازگشت همیشه باز است».
بخشی از گفتگو با کرباسچی را در ادامه می خوانید:
یشنهادی که شما و برخی از فعالان سیاسی طی نامهای مبنی بر مذاکره مستقیم با امریکا مطرح کردید با توجه به خروج امریکا از برجام معنای سیاسی این نامه چیست؟ رسیدن به یک بنبست سیاسی؟
خیر به معنای بنبست سیاسی نیست زیرا در نامه اشاره شده است که اگر امریکا تضمین دهد بدعهدی نکند و مسوولان بتوانند چنین تضمینی از این کشور اخذ کنند، بدون پیش شرط جدید میتوان برای حل مسائل با امریکا گفتوگو کرد. این نامه مشروط بر آن است که امریکا دیگر در قبال ایران بدعهدی نکند.
واکنش حاکمیت به این نامه چه خواهد بود؟
حاکمیت جمع بندیهای خاص خود را دارد. این نامه به معنای تصمیمگیری برای مذاکره مجدد با امریکا نیست بلکه یک نظر و تحلیل سیاسی است که توسط یک جمع ارایه شده است. این نظر و تحلیل با توجه به مجموعه بن بستها و مشکلاتی است که امریکا پس از خروج از برجام با آنها مواجه شده. امریکا امروز در وضعیت خوبی به ویژه در برابر کشورهای اروپایی قرار ندارد و ما میتوانیم از این فرصت استفاده لازم را داشته باشیم اما این نامه در فضای سیاسی ایران تعیینکننده نیست بلکه یک تحلیل است. حاکمیت و دولت همواره به مجموعه تحلیلها و نظرها توجه کردهاند. در این میان ممکن است به چند نظر توجه کنند و با برخی نظرات و تحلیلها به صورت کلی مخالف باشند. درباره شرایط کنونی کشور نظرات مختلف است. به عنوان مثال ما در برخی موضوعات شاهد برخوردهای بسیار تند و خشنی هستیم اما در مقابل در برخی موضوعات دیگر شاهد برخوردهایی هستیم که با یک تحلیل و نظر مانند همین نامه موافقت و به آن عمل شده است. به لحاظ بینالمللی و سیاسی ما به ژستی که در این نامه اشاره شده است، نیاز داریم. این ژست آن است در صورتی که امریکا و ترامپ تضمین دهند که دیگر بدعهدی رخ ندهد و اعتماد ایران را بازسازی کند، ایران حاضر به گفتوگو خواهد بود. این یک ژست منفی نیست.
چه عاملی سبب نگارش این نامه شد؟
این نامه را من ننوشتم اما دوستانی که این کار را انجام دادهاند، با توجه به تحلیلهای سیاسی خود و شرایط ویژه کشور این نامه را نوشتهاند. شرایط فعلی به گونهای نیست کسی نداند کشور با چه معضلات و مشکلاتی رو به رو است.
آیا اتفاق جدیدی رخ داده است که نگارندگان این نامه احتمال ترتیب اثر به آن را داده و تصمیم به نوشتن تحلیلها و نظرات خود گرفتهاند؟
آن طرف ماجرا یک جوسازی سنگین درباره تحریم و افزایش فشار بر روی ایران را آغاز کرده است. اگر بابی باز شود که سیاسیون دلسوز چه در داخل و چه خارج از کشور به این نتیجه برسند که برای حفظ کیان جمهوری اسلامی، حفظ کشور، عدم ایجاد مشکلات برای زندگی مردم و نظام و انقلاب یک موضعگیری سیاسی مثبت انجام شود اتفاق خوبی است. ما تجربهای شبیه به این را در زمان ابتدای مذاکرات داشتهایم. در ابتدای برجام مخالفتهایی صورت گرفت اما در عین حال گفته شد که اگر شرایطی ویژه به وجود آید میتوان به مذاکره نشست و به نتیجه رسید. این نامه یک ورژن جدید از همان رویکرد است. یعنی ما با یک شرایط خاص و پیشبینیهای درست جلوی این بدعهدی را بگیریم، میتوانیم بسیاری از مشکلات را با مذاکره به جای تهدید برطرف کنیم. این یک دیدگاه جدید و تازه نیست بلکه یک تذکر در شرایط فعلی کشور است. سیاستمداران جدید امریکا به دنبال آن هستند که مذاکره با ایران را به نام خود تمام کنند بنابر این این پیشنهاد میتواند مورد توجه قرار گیرد.
واقعا شما چه زمینه مساعدی برای طرح این نظرات دیدهاید؟
در کشور ما دیدگاههای سیاسی متفاوتی وجود دارد. یک دیدگاه در مجلس برجام و پرچم امریکا را آتش میزند و یک دیدگاه دیگر آن است که باید بدون عصبانیت تصمیمهای مهم اتخاذ کرد. دیدگاه ما آن است که اگر ایران بتواند از امریکا ضمانت گیرد که بدعهدی رخ ندهد و گذشته را جبران کند، میتوان راه صحبت و مذاکره را باز کرد. در صورتی که ما بتوانیم تضمین لازم را از امریکا بگیریم دیگر کسی نمیتواند تهمتی ناروا به مسوولان کشور بزند.