پشت‌پرده عقب‌نشینی روسیه از مرز‌های اوکراین

روزنامه سازندگی در گزارشی به بررسی عقب‌نشینی روسیه از مرزهای اوکراین پرداخته است.

این روزنامه نوشت:

* روز D ، همان روزی که به باور مقام های واشنگتن براساس داده های ماهواره ای و اطلاعاتی حمله نهایی شبیه به اوکراین پیش بینی شده بود؛ برخی از نیروهایش را به عقب راند؛ درست یک روز قبل تر لاوروف به پوتین گفته بود که همیشه فرصتی برای دستیابی به تواقی یا غرب در باب ایران وجود دارد، به باورم ادامه دهیم. پوتین پاسخ داده بود. خوب است.

* رسانه ای شدن این دیالوگ مجالی بود برای نفس کشیدن آنهایی که در دو روز گذشته نفس هایشان به دلیل هراس از حمله  وسیع به شماره افتاده بود یا در سینه حبس شده بود.

* با این همه تعداد نیروهایی که به عقب رانده شدند اندک است و این مغوله در کنار مولفه های دیگر آمریکا و متحدانش را کماکان در رابطه اضطراب و بحران قرار داده است از رزمایش نظامی ۱۰ روزه  مشترک روسیه در بلاروس، مرزهای شمالی اوکراین، کماکان ادامه دارد. هنوز بخش عمده ای از نظامیان روس تانکها، توپخانه ها، موشکها، هواپیماها و تارهای جنگی روسیه در سه جبهه اطراف اوکراین مستقر هستند و در موقعیتی قرار دارند که هرزمان امکان دارد حمله را آغاز کنند.

* فعلا رهبران روس می گویند زمان برای پیشرفت دیپلماسی را از دست نمی دهد، با این همه دولت بایدن و غرب بر سر یک دو راهی قرار دارند و سوالشان این است که آیا عقب نشینی اخیر قوای روس اقدامی نمادین است یا نه.

* مسکو ماه دسامبر و همزمان با تشدید رقابت های بین المللی بر سر اوکراین از خروج ۱۰ هزار نیروخ نقلانی خبر داد پس از آن مشخص شد که این موضع گیری ترفند سیاسی بوده و بس.

* فعلا یک مقام ارشد گفته روسیه بیش از ۱۰۰ هزار سرباز دارد که اوکراین را محاصره کرده اند و ۳۰ هزار نفری در بلاروس مستقر هستند.

* دبیر کل ناتو هم از نبود هیچ نشانی دال بر کاهش تنش هایی نظامی خبر داده و بایدن صراحتا اعلام کرده که آمریکا آماده مشارکت در عرصه دیپلماسی در سطوح بالا است اما در صورت تهاجم روس،، قاطعانه مسکو را مجازات خواهد کرد.

*از طرفی دیگر در شرطی که گروهی از نظامیان روسی فعلا عقب نشستند، مجلس دومای روسیه دست به اقدامی تهاجمی – سیاسی زد و رسما از پوتین خواسته تا دو استان اوکراین یعنی دونتسک و لو ماسک را به عنوان کشور های مستقل به رسمیت بشناسد.

* حال اگر پوتین درخواست دوما را بپذیرد این قدرت را خواهد داشت تا در عمل صلح مینسک سال ۲۰۱۵ را که زمینه ساز اتحاد میدان استان ها با اوکراین بود و بر عین حال خودمختاری دو استان فوق را خنثی کند.

* از دیگر سو رویکرد ناپلئونی پوتین را می توان یکی دیگر از عوامل تشدید بحران قلمداد کرد. به ویژه آن که رئیس جهور روسیه ماه اکتبر هفتاد مساله می‌شود و به دنبال باقی گذاشتن میراثی جاودانه از خود است! این در حالی است که افکار عمومی روسیه علیه پوتین منفی است.

*  غرب روسیه را به تلاش برای حمله به اوکراین متهم می‌کند؛ اتهامی که مسکو آن را رد می‌کند اما تاکید دارد ملاحظات امنیتی ماندن عدم گسترش ناتو به شرق دارد که غرب باید به آنها توجه کند.

* واقعیت این است که قدرت نظامی اوکراین به مراتب از سال ۲۰۱۴ یعنی زمانی که روسیه شبه جزیره کریمه را به خاک خود الحاق کرد بیشتر شده است. تجهیزات نظامی به ویژه موشک‌های ضد تانکی که آمریکا در اختیار کی‌یف قرار داده است نمونه‌ای از این افزایش قدرت است؛ ضمن این که کی‌یف روی حمایت «اطلاعاتی» واشنگتن هم حساب ویژه‌ای باز کرده است.

* با این وجود هنوز با قدرت نظامی روسیه فاصله زیادی دارد. بعنوان نمونه تعداد تانک‌های مسکو بیش از ۳ برابر اوکراین است. ماتیو بولگ، محقق پژوهشکده چتم هاوس در لندن معتقد است که در صورت جنگ، استراتژی اوکراین بیشتر دفاعی و مبتنی بر «مقاومت» و همچنین چشم امید داشتن به متحدان غربی‌اش خواهد بود. او معتقد است که در صورت حمله تمام و کمال روسیه، اوکراین چاره ای جز انتخاب گزینه ضد حمله، فرسایشی کردن و هزینه بر کردن جنگ برای روسیه را در اختیار نخواهد داشت.

* کشورهای غربی تحریم‌های متعددی را پس از الحاق کریمه به روسیه، علیه کرملین وضع کردند که به ویژه با تحریم‌های اخیر در مورد گاز روسیه تشدید شده است. این درحالیست که حمله احتمالی روسیه به اوکراین می‌تواند به قیمت قطع رابطه پوتین با کشورهای غربی تمام شود. مشخص نیست ناتو تا چه حد تمایل دارد تا در برابر «تجاوز» مسکو به اوکراین از این کشور دفاع کند. اوکراین هر چند روابط نزدیکی با ناتو دارد اما عضو رسمی این سازمان نیست.

* بدون شک سران ناتو در این راستا بی گدار به آب نخواهند زد چرا که هر گونه تصمیم ناتو برای دفاع از اوکراین می‌تواند حتی به جنگ «مستقیم» با روسیه هم بینجامد. هر گونه ورود کردن ناتو از جانب کرملین دستکم به تلاش سازمان پیمان آتلانتیک شمالی برای ایجاد «تنش» در منطقه تعبیر خواهد شد. با وجودی که هیچ چیز در خصوص موضع احتمالی طرفین قطعی نیست اما یک چیز مشخص است و این که اوکراین در حال حاضر تبدیل به میدانی برای «زورآزمایی» بین مسکو و رقبای غربی‌اش شده است.