روزنامه شرق: یک روزنامه کانادایی نوشت، دولت کانادا دو شکایت تنظیمشده از ایران بابت ساقطکردن هواپیمای اوکراینی را به وزارت خارجه ایران تحویل داده است.
به نوشته «نشنالپستِ» کانادا، دولت فدرال این کشور در تماس با وکلای خانوادههای قربانیان این حادثه تأیید کرده است که شکایات در این زمینه به «مقام مربوط» در وزارت خارجه ایران تحویل داده شدهاند. کانادا از جمله کشورهایی بود که شهروندانی در میان قربانیان این فاجعه داشت.
طبق این گزارش، این شکایات در ماه ژانویه، یعنی کمی بعد از حادثه ساقطشدن هواپیمای اوکراینی در دیماه، تنظیم شده بودند و دولت کانادا بهلحاظ حقوقی موظف بود آنها را به ایران بهعنوان خوانده در هر دو شکایت تحویل دهد. به نوشته این روزنامه درپی فاصله چندینماهه بین تحویل این شکایت به نهادهای رسمی در کانادا و انتقال آن به ایران، برخی رسانهها و ناظران کانادایی تشکیکها و تردیدهای در این زمینه وارد کرده بودند، تا جایی که برخی گمانهزنی کرده بودند تلاشهای اوتاوا برای احیای روابط دیپلماتیک با تهران باعث تعلل دولت کانادا در این زمینه شده است.
اما بعد از اعتراض یکی از وکلای این پرونده به دادگاه بابت این تأخیر، یکی از مقامات دولت کانادا اعلام کرد مشکلات و موانع حاصل از شیوع کووید۱۹ در جهان که اتفاقا در همان روزهای ساقطشدن هواپیمای اوکراینی شروع شده بود، باعث تأخیر در ارائه این شکایات به ایران شده و نه مسائل سیاسی. مارک آرنولد، از وکلای این پرونده که بابت این تأخیر از دولت گلایه کرده بود، در واکنش به این خبر با کنایه گفت بسیار خوشحال است که دولت بعد از هشتماه دراختیارداشتن این شکایات بالاخره راهی برای تحویل آنها به ایران پیدا کرده است و خواستار شفافیت بیشتر در این زمینه شد.
دو شکایت تحویلشده با وکالت دو وکیل مختلف اتهامهای متفاوتی را متوجه ایران میکند. در شکایتی که آرنولد تنظیم کرده و وکالت آن را به عهده دارد، ایران بابت ساقطکردن این هواپیما به اقدام تروریستی متهم شده است. در شکایت دوم که به وکالت تام آرنت تنظیم شده، ایران به سهلانگاری در این زمینه متهم میشود. مؤسسه حقوقی پیگیر شکایت اول همچنین گفته است نسخهای از این شکایات از طریق ایمیل برای دفتر رهبری ارسال شده و تأییدیه دریافت آن نیز گرفته شده است. همچنین نسخههایی از این شکایت برای هیئتهای دیپلماتیک ایران در استرالیا و بریتانیا نیز ارسال شدهاند.
این خبر در حالی اعلام میشود که اخیرا صحبتها برای ادامه مذاکرات بر سر غرامت پیش رفته و ایران در این زمینه اعلام آمادگی کرده است. در همین رابطه، دیروز تورج دهقانیزنگنه، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، درباره زمان مذاکرات ایران با اوکراین درخصوص سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی، گفت: این جلسه روز ٢٧ مهرماه و در تهران و با حضور کشورهای مربوطه برگزار میشود. پیش از این معاون حقوقی و امور بینالملل وزارت امور خارجه از برگزاری دور آتی مذاکرات با طرف اوکراینی درباره سانحه سقوط هواپیمای این کشور در نیمه دوم مهرماه در تهران خبر داده بود.
بر اساس پروتکلهای بینالمللی مبنای پرداخت غرامت در این سانحه هوایی اسناد بینالمللی است. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری پیشتر نیز دراینباره گفته بود: «آنچه مسلم است اینکه ایران مسئولیت این خطا را پذیرفته، بنابراین در خصوص مذاکره برای پرداخت غرامت کاملا آماده است».
به گفته رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، «پرداخت غرامت مقدماتی دارد که در حوزههای فنی و حقوقی به نتیجه خواهد رسید و برمبنای تفاهمی که صورت خواهد پذیرفت، انجام میشود. در حدود اصول بینالمللی و بدون تبعیض غرامت پرداخت خواهد شد و شامل هر گروهی خواهد بود که در این سانحه صدمه دیده است».
البته شایان ذکر است که تا این مرحله، گفتگوهای مربوط به غرامت بین ایران و دیگر کشورها ارتباطی با شکایات تحویلشده ازسوی کانادا ندارند و مسیر حقوقی آنها جداگانه طی میشود.
سال گذشته در ۱۸ دیماه و در اوج تنشهای نظامی بین ایران و آمریکا پس از ترور فرمانده نیروهای قدس سپاه پاسداران ایران به دست نیروهای آمریکا و حمله موشکی ایران به پایگاه عینالاسد در عراق، هواپیمای پرواز ۷۵۲ هواپیمایی بینالمللی اوکراین پس از برخاستن از فرودگاه بینالمللی امام خمینی هدف سامانه دفاع موشکی سپاه پاسداران ایران قرار گرفت.
در سقوط این هواپیما، تمامی ۱۷۶ سرنشین آن جان باختند. مقامات ایران ابتدا این اتفاق را یک حادثه خواندند و از تحقیقات در این زمینه خبر دادند، اما سه روز بعد ایران پذیرفت که این هواپیما توسط سیستم دفاع موشکی هدف قرار گرفته است. مقامات ایران همچنین از پیگیری و بازداشت چند نفر بهعنوان متهمان در این زمینه خبر دادند. در میان قربانیان این فاجعه شهروندانی از ایران، کانادا، اوکراین، سوئد، افغانستان، بریتانیا و آلمان حضور داشتند.