آوتاف
باشگاه خبرنگاران جوان: تماشا و رصد پدیده‌های نجومی همیشه برای علاقه‌مندان به نجوم و مردم عادی جذاب بوده است، یکی از پدیده‌های زیبا و دیدنی ماه گرفتگی است، شاید برای بسیاری افراد خسوف پدیده تکراری باشد که چند باری وقوع آن را در طول عمر خود تجربه کرده اند، اما خسوفی که امشب به وقوع می‌پیوندد با ماه گرفتگی‌های که در ۲۰۰ سال یا ۲ قرن اخیر اتفاق افتاده فرق می‌کند.
خسوفی که امشب رخ می‌دهد با بقیه ماه گرفتگی‌ها تفاوت هایی دارد، در این خسوف ماه ۱۰۶ دقیقه به رنگ قرمز در می‌آید و از این رو عنوان طولانی‌ترین ماه گرفتگی قرن ۲۰ و ۲۱ را از آن خود کرده است، از طرفی یکی دیگر از ویژگی‌هایی که این خسوف را با موارد قبلی متمایز کرده گستردگی آن است، زیرا مردم در بیشتر نقاط دنیا می‌توانند این پدیده زیبا و جذاب نجومی را با چشم نظاره گر باشند.
زمان طولانی ترین خسوف قرن را به خاطر داشته باشید
مسعود عتیقی مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران درباره ماه‌گرفتگی (خسوف) پنجم مرداد ۹۷ اظهار کرد: شبانگاه جمعه پنجم مرداد ۹۷ ماه‌گرفتگی (خسوف) رخ می‌دهد که از نوع گرفت کامل ماه است؛ این گرفت ساعت ۲۱ و ۴۵ دقیقه با قرار گرفتن ماه در نیم سایه زمین شروع و در ساعت ۲۲ و ۵۳ دقیقه گرفت کلی ماه آغاز می‌شود.
وی درباره مدت زمان گرفت کلی ماه در شبانگاه جمعه پنجم مرداد ۹۷ بیان کرد: مدت زمان گرفت کلی ماه یک ساعت و ۴۳ دقیقه است بنابراین این ماه‌گرفتگی، طولانی‌ترین ماه گرفتگی کامل در قرن ۲۱ است؛ با خروج ماه از نیم سایه زمین در ساعت ۳ و ۵۸ دقیقه بامداد شنبه ششم مرداد ۹۷ این ماه‌گرفتگی به طور کامل پایان پیدا می‌کند و رنگ ماه در هنگام گرفت کلی قرمز است.
عتیقی تأکید کرد: ماه‌گرفتگی جمعه پنجم مرداد ۹۷ متعلق به دوره (ساروس) صدوبیست‌ونهم است و سی‌وهشتمین گرفت از هفتاد‌ویک گرفت این دوره است؛ از ابتدای قرن ۲۱ (سال ۲۰۰۱ میلادی) تاکنون ۱۷ گرفت کامل ماه رخ داده است و در طول قرن حاضر ۸۵ گرفت کامل ماه به وقوع می‌پیوندد.
ماه را امشب خونین می بینید
علی ابراهیمی سراجی کارشناس نجوم با اشاره به وقوع طولانی‌ترین خسوف قرن ۲۰ و ۲۱،در روز جمعه ۵ مرداد گفت: ماه گرفتگی پدیده طبیعی بوده است که از قرار گرفتن ماه در سایه زمین حادث می‌شود.
به دلیل جوی که به دور زمین وجود دارد، ماه در خسوف، قرمز رنگ دیده می‌شود در واقع امواج بلند طیف خورشید که به رنگ قرمز هستند از جو زمین عبور می‌کنند و موجب دیده شدن ماه در ماه گرفتگی به رنگ قرمز می‌شوند.
عمرتان کفاف تماشای طولانی ترین خسوف بعدی را نخواهد داد
وی یادآور شد: اگر تماشای این ماه گرفتگی را کسی از دست بدهد تا ۷ سال دیگر نمی‌تواند ماه گرفتگی را با چشم تماشا کند همچنین تا سال ۱۴۸۴ ماه گرفتگی کلی که به این میزان طولانی باشد، نداریم.
این کارشناس نجوم به آخرین ماه گرفتگی‌های طولانی که رخ داده است، اشاره کرد و گفت: آخرین ماه گرفتگی طولانی که ۱۰۰ دقیقه بوده، ۲۵ خرداد سال ۹۰ رخ داده و آخرین ماه گرفتگی قرن ۲۰، ۲۶ تیر سال ۱۳۷۹ به مدت ۱۰۶ دقیقه به وقوع پیوسته است.
آیا تماشای ماه گرفتگی به چشم آسیب می رساند؟
بسیاری از افراد فکر می کنند در زمان ماه گرفتگی نباید به این پدیده نجومی نگاه کرد زیرا ممکن است به چشم آسیب هایی وارد شود.
ابراهیمی در خصوص اینکه آیا می توان به ماه گرفتگی بدون فیلتر یا ابزار نگاه کرد و برای چشم خطرنا نیت، گفت: مردم می توانند بدون هیچ خطری و بدون ابزار یا فیلتر به ماه گرفتگی نگاه کنند و بدون نگرانی از این پدیده جذاب و دیدنی که دیگر در طول عمرشان تکرار نمی شود لذت ببرند.
طولانی ترین خسوف قرن را در کدام نقاط دنیا و ایران می توان دید؟
این کارشناس نجوم با بیان اینکه طولانی‌ترین ماه گرفتگی قرن در سراسر ایران با چشم دیده می‌شود، گفت: حتی در شهر‌های بزرگ نیز امکان رصد ماه در هنگام طولانی‌ترین خسوف قرن وجود دارد البته تماشای ماه گرفتگی با دوربین‌های دو چشمی و تلسکوپ جذاب‌تر است.
وی تصریح کرد: در ایران و منطقه خاورمیانه به دلیل شرایط بسیار مناسب آب و هوایی، رصد این پدیده نجومی به خوبی انجام می‌شود و می‌توان تمام مراحل ماه گرفتگی کلی را در خاورمیانه و شرق آفریقا رصد کرد.
ابراهیمی با اشاره به وضعیت ماه گرفتگی در سایر قاره‌های جهان، گفت: در شرق و مرکز آسیا، استرالیا، اکثر مناطق قاره اروپا، غرب آفریقا و آمریکای جنوبی، بخشی از مراحل ماه گرفتگی قابل رصد است و ساکنان این مناطق تمام مراحل خروج و ورود به سایه زمین را نمی‌توانند مشاهده کنند همچنین در قاره آمریکای شمالی ماه گرفتگی دیده نمی‌شود.
نقاطی در تصویر زیر که در قسمت قرمز رنگ و نوک قله آن قرار دارند بهترین نقاط رصدی طولانی ترین خسوف قرن محسوب می شوند، در این مناطق پدیده خسوف می توان از ابتدا تا انتها به طورکامل مشاهده کرد.
تبریز بهترین نقطه جهان برای رصد طولانی ترین خسوف قرن
عجب‌شیری‌زاده عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه تبریز گفت: ۶ دانشمند فرانسوی در کنار دانشمندان ایرانی برای رصد طولانی‌ترین ماه گرفتگی قرن ۲۱ به تبریز می‌آیند.
به گفته وی، با توجه به این که تبریز بهترین نقطه جهان برای مشاهده خسوف است، این گروه ۶ نفره به تبریز آمده و برای استقرار آن‌ها و تجهیزاتشان، ۸ محل نصب تلسکوب در رصد خانه طوسی تبریز مشخص و آماده شده است.
وی افزود: در این رصد، قرمز شدن رنگ ماه در زمان خسوف که یکی از سوال برانگیزترین اتفاقات دنیا در حوزه علم نجوم است، بررسی می‌شود و علاوه بر بررسی‌هایی که از سطح زمین صورت می‌گیرد، ماهوار‌های ناسا هم این رخ داد را از آسمان رصد خواهند کرد و پس از اتمام آن در صورت لزوم، درباره نتایج حاصل از رصد دانشمندان در تبریز با ناسا تبادل افکار خواهد شد.
