«ساخت و ساز در باغ» گرچه اتفاق تازهای نیست اما به دنبال لغو مصوبه «برج ـ باغ» در شورای شهر پنجم، امیدها برای حفظ معدود باغهای باقی مانده در تهران بیشتر شد. امیدی که با تصویب لایحه جدید در شورای شهر با رای اکثریت آرا و صدور مجوز ساخت و ساز در ۶٢ باغ تهران به ناامیدی بدل شد.
روز گذشته بر اساس این پیشنهاد مقرر شده بنا به پیشنهاد شهردار تهران، برای ۶٢ پروندهای که عوارض خود را به صورت سیستمی و کامل پرداخت کردند، مجوز ساخت و ساز صادر شود. با وجود موافقت و مخالفتهای زیاد، سرانجام اعضای شورای شهر به کلیات این پیشنهاد و استفساریه رای مثبت دادند و بر همین اساس مجوز ساخت و ساز در ۶۲ باغ صادر شد.
اسفندماه سال گذشته بود که بررسی وضعیت وخیم باغهای پایتخت منجر به لغو مصوبهای شد که شورای شهر دوم در سال ۸۲ تحت عنوان «برج ـ باغ» آن را به تصویب رسانده بود.
به دنبال لغو مصوبه «برج ـ باغ»، امیدها برای تصویب مصوبهای در شورای شهر پنجم که هرگونه ساخت و ساز را در باغها ممنوع کند، زنده شد. با این وجود اما چندی نگذشت که شورای شهر از لایحهای رونمایی کرد که باز هم اجازه ساخت و ساز را به مالکان باغهای تهران میداد. ۵ اسفند ماه کلیات مصوبه جدید مبنی بر دستورالعمل ماده ۱۴ قانون زمین شهری تهران با یازده ماده به تصویب اعضای شورای اسلامی شهر تهران رسید.
کلیات به تصویب رسیده این لایحه جدید اما شامل ساخت حداکثر ۳ طبقه در باغات ۳ تا ۵ هزار متری و ضوابطی ازجمله نوع کاربری، تعداد پارکینگ، میزان گودبرداری، رستههای صنفی مجاز فعالیت در باغها و… نیز میشد. براساس آنچه از نتیجه جلسه تصویب کلیات این طرح در رسانهها به چاپ رسیده، در بخش فرهنگی، مجوز ایجاد سالنهای کنسرت و نمایش، موزههای تاریخی، هنری، نمایشگاه، فرهنگسرا، کتابخانه، گالری، نگارخانه، خانه فرهنگ و کانون پرورش فرهنگی و ایجاد دفاتر مطبوعات در باغات مجاز اعلام شد.
محمد سالاری، عضو شورای شهر تهران در تشریح این تصمیم به «روزنامه ابتکار» گفت: «در این مدت یک سال جلسات متعددی با کمیسیونهای شورا در راستای تصمیمگیری درخصوص پروندههای معطل مانده برج – باغ برگزار شد. اگر مبالغ دریافتی زیاد نبود شهرداری را ملزم میکردیم که عوارض را پس بدهد و پروانه صادر نکند.» سالاری با بیان اینکه به دلیل حجم پروندهها عنوان کردیم که شهرداری باید لایحه بدهد نه استفساریه گفت: «نهایتاً حناچی شهردار تهران لایحهای را به ما ابلاغ کرد و در آن از ما خواست که در مورد ۴۷۳ پرونده تعیین تکلیف کنیم.»
این عضو شورای شهر با بیان اینکه ۶۳ پرونده عوارض خود را به صورت کامل و سیستمی قبل از هفتم فروردین ماه پرداخت کردند، خاطرنشان کرد: «براساس اطلاعات شهرداری، ۷۳ پرونده نیز قبل از آنکه بتوانند عوارض خود را به صورت کامل پرداخت کنند تشکیل شدند.»
حجت نظری، عضو شورای شهر هم به مصوبه صدور پروانه ساخت در ۶۲ باغ در قالب یک توئیتر واکنش نشان داد:
با صدور مجوز ساخت و ساز در ۶۲ باغ تهران که بیشترین آنها در منطقه یک قرار دارند، فعالان محیطزیست نسبت به این اقدام اظهار تاسف کردند. امید نوری، یک عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی در واکنش به صدور مجوز ساخت و ساز در ۶۲ باغ پایتخت از سوی شورای شهر تهران همزمان با روز درختکاری به «ایسنا» گفت: «هنگامیکه مجوز ساخت و ساز در باغی را بدهند باید فاتحه آن باغ را خواند.»
او با اشاره به اقداماتی که سایر کشورهای جهان برای حفظ باغها انجام میدهند، اظهار کرد: «سایر کشورهای جهان باغها را به عنوان باغهای اجتماعی به مردم و سازمانهای مردم نهاد واگذار میکنند تا بتوان آنها را حفظ کرد ولی برخی مصوبههای شهری ما باعث تخریب اندک باغهای باقی مانده در تهران میشود.»
روزنامه اصولگرای «فرهیختگان» با انتقاد از مصوبه شورای شهر درباره «برج باغ ها» نوشت: عجیب نیست؟ اینکه در روز درختکاری، نه یک روز قبلتر، نه یک هفته قبل و بعدتر، درست روز درختکاری اعضای شورای شهر تهران مصوبهای با اکثریت آرا به تصویب برسانند که به موجب آن ۶۲ باغ در پایتختی که نفسش از همین کمبود دارودرختها به شماره افتاده است، تخریب شوند و همان پیوند نامبارک برج و باغ را عملی کنند.
همچنین در جریان تصویب ساختوساز در این ۶۲ برجباغ ناهید خداکرمی، عضو شورای شهر تهران از مخالفان این مصوبه بود که در تشریح مخالفت خود گفت: «باید در برابر تصمیماتی که میگیریم، پاسخگو باشیم. نباید شریک خیانت در شهر تهران باشیم، از بین بردن ۱۶هکتار از باغهای پایتخت فاجعه زیستمحیطی ایجاد خواهد کرد.
محمد حقانی، عضو کمیسیون سلامت، محیطزیست و خدمات شهری شورای چهارم که از مخالفان سرسخت مصوبه برجباغها بود به «فارس» گفت: «از سال ۹۲ که وارد شورای چهارم شدیم تا آخر کار سنگ باغها را به سینه زدیم و علاقهمند بودیم باغها حفظ شوند، هر کاری که از دستمان برمیآمد، انجام دادیم. مصوبات شورای شهر باید در جهت منافع اکثریت مردم باشد نه به منفعت قشر یا بخشی از افراد. آیا عقل به ما این اجازه را میدهد که ۱۶هکتار درخت ۴۰ تا ۱۰۰ ساله را قطع کنیم و باغها را از بین ببریم و بعد بگوییم که ما میخواهیم اینقدر میلیون درخت بکاریم. کدام عقل سلیمی این اجازه را به آدم میدهد؟
درنهایت با جمعبندی اظهارات اعضای شورای شهر فعلی و سابق شهر تهران به نظر می رسد که شهرداری هرساله بخش قابلتوجهی از بودجه و درآمدهایش را هزینه کاشت درختان و مبارزه با آلودگی هوا میکند. کاشت درختانی که مصوبه قطع و نابودیشان در روز درختکاری توسط شورای شهر تصویب میشود و مجوزش برای ۶۲ باغ پردرخت صادر میشود تا نظیر همان چیزی که در لواسان و باقی اراضی پایتخت رخ داد، سازهها به جای درختان و سبزی باغها در شهر جلوهگری کنند.