روزنامه همشهری با رئیس کمیته اپیدمیولوژی کرونا درباره واکسیناسیون گفتگو کرده است.
درباره واکسیناسیون روز گذشته رئیسجمهور از وزیر بهداشت خواست تا نسبت به فرایند واکسیناسیون شفافسازی کند. بهنظر شما کدام بخش از واکسیناسیون در ایران غیرشفاف است؟
در ماجرای واکسیناسیون ایران امر آشکار و مسلم، تعداد بسیار اندک واکسنهای واردشده به کشور است. تعداد واکسنهایی که وارد شده آنقدر کم است که حتی بهطور کامل به افراد اولویتدار هم نرسیده است. مثلا میان کادر درمان، تنها بخشهای کرونای بیمارستانها یا آزمایشگاههای ویروسشناسی کرونا توانستند واکسن تزریق کنند. هماکنون بیش از ۳۰۰میلیون واکسن در تمام دنیا تزریق شده که سهم ایران تنها ۶۰هزار واکسن بوده است. از سوی دیگر واکسن به محض ورود، قابل تزریق نیست و باید مراحلی را طی کند تا بتوان آن را با اطمینان تزریق کرد. اما فاصله نسبت جمعیت با واکسنهای تزریقشده در کشور ما آنقدر زیاد است که ظرفیت ایجاد حرف و حدیث در جامعه را پیدا میکند. در هرحال من معتقد نیستم که فرایند واکسیناسیون شفاف نیست.
شاید مواردی باشد اما در حدی نبوده است که بخواهد گروههای مختلف دیگری را بهجای گروههای اولویتبندی شده پوشش دهد. نگرش حاکم بر وزارت بهداشت، توزیع عادلانه براساس اولویتهای برنامهریزیشده است و اگر از این میزان تعداد بسیار اندکی براساس هدف تزریق نشده است، معاونت درمان وزارتخانه باید پاسخگو باشد.
تعداد کم واکسنهای واردشده ممکن است مردم را به این فکر وادارد که بخشی از این واکسنها را از بازار سیاه یا خارج از مرزهای کشور تهیه کنند. بهنظر شما شیوه انتخابشده واکسیناسیون از طرف وزارت بهداشت درست است؟
واکسیناسیون خارج از سبد استاندارد وزارتخانه اشتباه است خواه بهصورت قاچاق وارد ایران شود یا مسافری آن را بهطور چمدانی به ایران حمل کند یا حتی اینکه تورهای مسافرتی به هدف واکسن کرونا شکل گیرد. دوز یادآور واکسن کرونا باید ۳ هفته پس از واکسن اول تزریق شود. براین اساس نمیتوان واکسن اول را از یک نوع و واکسن دوم را از نوع دیگر تزریق کرد.
گفتید ۳۰۰میلیون واکسن در دنیا تزریق شده است. با فرض اینکه بنا شود واکسن وارد کنیم اول سهم کشور ما در یک شرایط عادی باید چقدر باشد و آیا به این سهم دسترسی خواهیم داشت؟
واکسیناسیون در شرایط همهگیری به شکل عمومی و جمعی است نه یک مقوله شخصی. درنتیجه کشورها باید طوری واکسن تامین کنند که امکان تداوم واکسیناسیون وجود داشته باشد. چرا که اگر این تداوم صورت نگیرد مثل این است که انگار واکسنی خریداری نشده است. خیلی مهم است که تداوم واکسن را داشته باشیم، به هر حال هم قیمت واکسن و هم میزان ایمنی و اثربخشی آن برای هر کشوری مهم است. نکته دیگر این است که واکسیناسیون در کشور باید به حدی برسد که ایمنی جمعی ایجاد کند، در کشور ما باید ۷۰درصد جمعیت در ۲ دوز به فاصله ۳هفته واکسینه شوند. نکته اما اینجاست که افراد نباید تصور کنند همین که واکسن زدند دیگر تا آخر عمر نیاز به واکسن نخواهند داشت. واکسن تا حدود ۶ماه مقاومت ایجاد میکند.
تا الان چه میزان واکسن وارد و تزریق شده است؟
تاکنون نزدیک به ۶۰هزار واکسن تزریق شده است. ما ۱٫۱درصد جمعیت دنیا را تشکیل میدهیم بنابراین براساس میانگین جهانی تاکنون باید بیشتر از ۳میلیون دوز تزریق میشد.
به اعتقاد شما راهکار منطقی کدام است؛ اینکه بهصورت مجزا تولید کنیم یا با کشورهای دیگر برای تولید واکسن مشارکت کنیم؟ آیا خودمان بهتنهایی توانایی تولید انبوه واکسن برای به ایمنی رسیدن جامعه را داریم؟
تجربه بشری نشان میدهد که حتی کشورهای بزرگ تولیدکننده واکسن، بهصورت مشارکتی اقدام به تولید کردهاند و نمونه آن مدرناست. کشورهایی مثل آلمان و آمریکا یا سوئد و انگلیس بهصورت مشترک، اقدام به تولید کردهاند. بنابراین منطقیتر است که برای تولید واکسن میان کشورها مشارکت شود. اما مسئله این تعاملات تنها بر پایه علم نیست، به تعاملات سیاسی هم بستگی دارد و نیاز به سرمایهگذاری بالایی دارد، اگر ایران در مسیر مشارکت برای تولید واکسن پیش برود، قطعا سرعت عمل بیشتری خواهد داشت و ایمنی زودتر اتفاق میافتد. این مسیر برای کشور ما مناسبتر است.