خبرگزاری ایسنا: گلسنگها، شاید مهمترین آفتی باشد که طی سالهای اخیر به جان عظیمترین و قدیمیترین بنای سنگی بازمانده از گذشتهی تاریخ و تمدن بشری افتاده است؛ خورهای که به جان نقشبرجستهها افتاده و گویی میخواهد تا محو شدنشان ادامه یابد.
مدیر پایگاه تختجمشید و پاسارگادا با بیان اینکه گلسنگها در قالب یک برنامه مطالعاتی در این دو مکان تاریخی از سالها قبل کلید خورده است، گفت: فاز نهایی مطالعات در حال انجام است.
حمید فدایی با ابراز امیدواری از اینکه در سال جاری فاز نهایی شناسایی انواع گونههای گلسنگ بر روی آثار سنگی تختجمشید و پاسارگاد به اتمام برسد، خاطرنشان کرد: با اتمام مطالعات، یک اطلس از پراکندگی انواع گونههای گلسنگ در این دو مکان تاریخی منتشر خواهد شد.
وی ادامه داد: برحسب شناسایی انواع گلسنگها است که میتوان اطمینان داشت که راهکاری مناسب و علمی برای کنترل آن انتخاب کرد.
مدیر پایگاه تختجمشید و پاسارگاد با تصریح بر این نکته که براساس نتیجه مطالعاتی که تاکنون انجام شده، با یک فرسایش گسترده از انواع گلسنگها در این دو مکان مواجه نیستیم، اظهار کرد: آنقدر که عوامل محیطی بر فرسایش آثار سنگی تختجمشید و پاسارگاد تاثیرگذارند، گلسنگها اثر ندارند.
فدایی بیان کرد: موضوع پاکسازی گلسنگها به شکل مکانیکی در سالها قبل دنبال شده بود اما اطلاعات شناختی حاکی بر این نیست که لزوما ابزار مکانیکی میتواند بر پاکسازی این پدیده اثرگذار باشد.
وی با یادآوری این نکته که گلسنگها رویش بسیار خفیفی در حد میکرون دارند و دریک فرآیند دراز مدت و چند صد ساله اثر خود را نشان میدهند، گفت: گونههایی از گلسنگها که در تختجمشید و پاسارگاد رویش دارند، از گونههای مخرب نیستند اما در این باره هم کنترل برای نمونههای کمخطر دنبال خواهیم کرد.
مدیر پایگاه تختجمشید و پاسارگاد با تاکید بر اینکه تا دادههای شناختی ما کامل نشود نمیتوان رویکرد علمی مطلوبی را در پیش گرفت، یادآور شد: در حال حاضر با یکی از متخصصین در حوزه گلسنگ شناسی از پژوهشگاه علمی صنعتی کشور و متخصصینی از اسپانیا مطالعات را دنبال می کنیم تا به یک نتیجه واحد برسیم.
فدایی همچنین خاطرنشان کرد: به دلیل گستردگی بیشتر سطوح سنگی در تختجمشید میزان گلسنگها بیشتر مجموعه تاریخی پاسارگاد است اما به لحاظ آسیب در یک سطح قرار دارند.
کارشناسان معتقدند یکی از بهترین راهکارهای کاستن از سطح تخریب بناهای تاریخی سنگی مانند آنچه از زمان هخامنشیان بازمانده و از سنگ ساخته شده، کم کردن از میزان رطوبت هوای منطقه است؛ حال آنکه علیرغم خشکسالیهای اخیر، احداث سد سیوند در بالادست ۲ مجموعهی جهانی پاسارگاد و تختجمشید، بستر ساز رطوبتی بیشتر بود که زمینه را برای رشد گلسنگها مساعد کرد.
اگر روزگاری گلسنگهای انسانی بناهای تاریخی برجا مانده از دوران هخامنشیان را با لودر و بلدوزر تهدید میکرد و موجب دلشورههای فراوان برای همه دوستداران تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران شده بود، امروز گلسنگهای طبیعی به جان این اثر باستانی افتاده است و اگر تدبیری درست اندیشیده نشود، بهحتم آیندهی خوبی در انتظار بزرگترین و قدیمیترین سازهی سنگی جهان نخواهد بود.