فرارو: دهه ۱۳۹۰، دهه خوش یمنی برای آنها نبوده و اوج این بدیمنی را هم حالا در آخرین سال این دهه، با گوشت و پوست و استخوان خود حس میکنند.
اما اگر بخواهیم نگاهی به تصویر کلان اقتصاد ایران بیندازیم تا بتوانیم عمق فاجعه را بهتر درک کنیم، دقیقاً چه جزئیاتی را خواهیم دید؟ به عبارت دیگر، ما چقدر فقیر شده ایم؟
برای دهک اول درآمدی (فقیرترین هشت میلیون ایرانی)، در فاصله سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸، مصرف حقیقی بدون احتساب اجاره بها، حدود ۱۷ درصد کاهش پیدا کرده است و این تازه پیش از آغاز وضعیت بحرانی در سال ۱۳۹۹ است که با شیوع کرونا بر وخامت آن افزوده شده است.
تصویر وضعیت خانوار ایرانی، اما زمانی وخیمتر میشود که بدانیم در فاصله ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ و حتی پیش از بروز بحران عمیقتر اقتصادی در سال ۱۳۹۹، مصرف کالاهای اساسی نزد خانوارهای ایرانی به شدت کاهش پیدا کرده است.
طی هفتههای اخیر اعلام شد که خانوار ۴ نفره با درآمد کمتر از ۱۰ میلیون تومان زیر خط فقر زندگی میکنند. ۱۰ میلیون تومان با نرخ دلار ۳۰ هزار تومانی یعنی حدود ۳۳۳ دلار و تقسیم این عدد بر ۴ هم نشان میدهد که زندگی هر شهروند ایرانی با درآمد کمتر از ماهانه ۸۳ دلار، زیر خط فقر قرار دارد.
در سال ۱۳۹۷ حدود ۲۴.۳ درصد و در سال ۱۳۹۸ حدود ۳۵.۴ درصد از کل جمعیت ایران زیر خط فقر مطلق (یعنی با استانداردهایی پایینتر از استانداردهای قاره آفریقا) زندگی میکرده اند.
آمارهای مرتبط با سال ۱۳۹۹ هنوز در دسترس نیستند، اما میتوان حدس زد با رشد افسارگسیخته قیمت ارزهای خارجی، رشد سه رقمی قیمت کالاهایی نظیر کره، حبوبات و امثال آنها و نیز رشد افسانه قیمت مسکن و قیمت خودرو، اکنون دست کم نیمی از ایرانیها زیر خط فقر مطلق زندگی میکنند.
این یعنی از هر دو ایرانی که در خیابان به آنها بر میخورید، یکی احتمالاً زیر خط فقر مطلق زندگی میکند.
محمد مهدی حاتمی